W Polsce, karanie osób za niesegregowanie odpadów stało się znacznie bardziej rygorystyczne. Kary finansowe mogą zmieniać się w zależności od dwukrotnego do czterokrotnego wynosu stawki za selektywnie zbierane odpady. Straż Miejska ma również prawo do nałożenia mandatu za brak odpowiedniej segregacji odpadów, który wynosi 500 zł. Z informacji strażników miejskich z Warszawy wynika, że w roku 2023 przeprowadzono łącznie ponad 6 tysięcy kontroli dotyczących nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami, co skutkowało nałożeniem mandatów na mieszkańców stolicy.
Odpowiednia segregacja odpadów stała się obowiązkowa dla każdego właściciela nieruchomości od 1 stycznia 2021 roku. Od tej daty, należy prowadzić selektywną zbiórkę odpadów w pięciu głównych kategoriach: papierze, metalach i tworzywach sztucznych, szkle, bioodpadach oraz odpadach zmieszanym czyli resztkowych.
Miesięczna opłata za selektywny wywóz odpadów komunalnych w gminie Limanowa wynosi 28 zł od osoby. W przypadku braku segregacji, stawka ta wzrasta do 84 zł. Z kolei w małym miasteczku Choroszcz na Podlasiu, opłata wynosi również 28 zł od osoby, lecz nieprzestrzeganie zasad segregacji powoduje podwojenie tego wynosu do 56 zł od osoby. Karanie za niewłaściwe gospodarowanie odpadami wprowadzono od 2021 roku, aby skuteczniej zmotywować ludzi do segregacji.
Wysokie kary finansowe nakładane są również w sytuacjach, gdy odpady są wyrzucane niezgodnie z prawem, np. do lasu. Naruszenie przepisów dotyczących ochrony środowiska może skutkować karą nawet do kilkuset tysięcy złotych.
Straż Miejska w Warszawie potwierdziła, że strażnicy sprawdzają, czy właściciele nieruchomości przestrzegają obowiązków dotyczących segregacji odpadów jako część kompleksowej kontroli gospodarki odpadowej. Kontrole te przeprowadzane są zarówno spontanicznie, jak i na zgłoszenia mieszkańców przez funkcjonariuszy Oddziału Ochrony Środowiska oraz autoryzowanych strażników z oddziałów terenowych.
Z raportów, które trafiają do Biura Gospodarki Odpadami Komunalnymi i Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej Urzędu m.st. Warszawy, można dowiedzieć się takich informacji jak: czy na terenie nieruchomości prowadzona jest segregacja odpadów komunalnych, jaki jest rodzaj i pojemność pojemników na odpady, czy miejsce gromadzenia odpadów jest zadaszone, czy pojemniki na śmieci są ustawione na twardej i równej powierzchni w taki sposób, aby nie doszło do zanieczyszczania wód ani gleby i ziemi, oraz czy w odpadach komunalnych nie ma zużytych baterii lub zużytych.
W roku 2023 Straż Miejska w Warszawie przeprowadziła 6104 kontrole dotyczące wszelkich nieprawidłowości związanych z gospodarowaniem odpadami. Funkcjonariusze wystawili 131 mandaty karne, sporządzili 9 wniosków o ukaranie do sądu i zastosowali 197 środków oddziaływania w postaci pouczeń, poleceń lub ostrzeżeń.