Według Aleksandry Gajewskiej, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, to, że rodzic posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, nie przeszkadza w uzyskaniu świadczenia pielęgnacyjnego. Ten fakt jest prawdziwy zarówno na podstawie starych przepisów, które będą obowiązywały do końca 2023 roku, jak i nowych zasad, które wejdą w życie po tej dacie.
Aleksandra Gajewska udzieliła tę informację w odpowiedzi na zapytanie numer 102 posłanki Iwony Hartwich z Koalicji Obywatelskiej. Hartwich otrzymała list od matki, która od 16 lat opiekuje się swoim synem, teraz już dorosłym, który ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. W procesie opieki nad synem zdrowie matki uległo poważnemu pogorszeniu, co skutkowało również uznaniem jej za znacznie niepełnosprawną. Okazało się, że przez ten fakt kobieta straciła prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, mimo że nadal zajmuje się swoim niepełnosprawnym synem. Posłanka postanowiła interweniować, pytając co mają zrobić rodzice, którzy znaleźli się w podobnej sytuacji, pozbawieni wsparcia finansowego.
Jednak według odpowiedzi udzielonej przez Aleksandrę Gajewską, utrata świadczenia przez matkę nie powinna mieć miejsca. Wiceminister przypomniała, że zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 390 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2023 r., świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobom takim jak matka, ojciec, opiekun faktyczny dziecka czy rodzic zastępczy spokrewniony z dzieckiem, a także innym osobom, które są zobligowane do płacenia alimentów, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Kluczowe jest to, że posiadanie dokumentu potwierdzającego znaczny stopień niepełnosprawności jako przesłankę odmowy przyznania świadczenia dotyczy tylko tej ostatniej grupy osób. Co więcej, nawet po zmianie art. 17 ust. 1 ustawy, która weszła w życie 1 stycznia 2024 r., posiadanie przez rodzica orzeczenia o stopniu niepełnosprawności nie wpływa na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. W rezultacie, zarówno aktualne, jak i przyszłe przepisy gwarantują rodzicom, takim jak ten, którego sytuację opisała posłanka Hartwich, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
Aleksandra Gajewska podkreśla jednocześnie, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie ma kompetencji do decydowania o prawie do świadczenia pielęgnacyjnego w indywidualnych przypadkach ani do ingerowania w postępowania prowadzone przez lokalne instytucje dotyczące przyznania pomocy finansowej. Zwraca jednak uwagę, że takie instytucje otrzymują od resortu jasne i precyzyjne wyjaśnienia na ten temat – aby mogły prawidłowo przyznawać świadczenie pielęgnacyjne rodzicom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi. Jedynym sposobem na zakwestionowanie decyzji administracyjnej wydanej przez organ gminny jest droga odwoławcza. Dlatego rodzic powinien złożyć odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a następnie ewentualnie skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, które dokonają oceny takiej decyzji pod względem jej zasadności i zgodności z obowiązującym prawem.